Mailtje van het jaar

"Met stijgend gevoel van bewondering en verbazing heb ik kennis genomen van hetgeen welhaast een levenswerk mag worden genoemd, uw genealogisch onderzoek. Mag ik mij allereerst aan u voorstellen". Zo begint het mailtje-van-het-jaar, dat ik in februari 2007 ontving. Ik moet bekennen, dat mijn verbazing niet voor de zijne onderdeed. Laat ik het verhaal uit de doeken doen.

Een verre nicht van mijn ouders trouwde in 1931 met een Nederlandse militair. Uit dit huwelijk werden tussen 1932 en 1940 drie kinderen geboren. Tot zo ver niets bijzonders aan de hand. Enkele jaren later raakte zij opnieuw in verwachting en werd een zoon geboren en wel in Hamburg (Duitsland)! We schrijven 1944, de Tweede Wereldoorlog woedt nog in volle hevigheid. Haar echtgenoot is hoogstverbaasd en komt tot de conclusie, dat het kind niet van hem kan zijn. Zij geeft dit toe en noemt als verwekker van het kind de naam van een Duitse onderofficier, wat ze ook op papier zet. Een scheiding laat vervolgens niet lang op zich wachten. De moeder is na de oorlog in Nederland terug en staat het jongetje af. Dit laatste gegeven vond ik terug op het uittreksel van haar persoonskaart, welke ik bij het CBG heb opgevraagd. Op die manier wist ik ook van het bestaan van het in 1944 geboren jongetje af. Diverse keren heb ik geprobeerd te achterhalen, wat er van hem geworden is. In Nederland of Duitsland.

Het mailtje van het jaar was afkomstig van deze jongen, inmiddels 62 jaar oud en levend in Nederland onder een andere naam. Hij is door een pleeggezin in Nederland opgevoed en met een Nederlandse vrouw getrouwd. Tot zijn stomme verbazing vond hij zijn oorspronkelijke naam op mijn website terug. Hij vertelde, dat hij in zijn hele leven vrijwel nooit kontakt met wie dan ook uit de familie had gehad, dus ook niet met zijn halfbroers/zussen. Ik belde hem op om te vertellen, dat ik zo'n kontakt eventueel wel tot stand zou kunnen brengen. Naderhand bleek dat inderdaad te kunnen en heeft hij de andere kinderen van zijn moeder bezocht. Naar ik heb begrepen, was het een spannende, maar wel aangename ontmoeting. Afgesproken is, dat ze ook verder kontakt zullen onderhouden. Wat is genealogie toch een mooi vak!

Bij de foto: Hauptkirche Sankt Nikolai, die als ruïne is blijven staan sinds Hamburg in de oorlog zwaar is gebombardeerd. Een gedenkteken als waarschuwing tegen de waanzin van oorlog. De stad is verder prachtig herbouwd, ik kom er graag.

Naamsverspreiding

Zelf vind ik het heel aardig om de verspreiding van bepaalde familienamen over een land te kunnen bekijken. Er zijn websites, die dat binnen een tel voor je kunnen doen. In Nederland wordt daarvoor gebruik gemaakt van de gegevens uit het telefoonboek van 1993. In België bestaat ook iets dergelijks, terwijl ik er deze week achter kwam, dat het voor Duitsland eveneens mogelijk is. Wie kent voor andere landen soortgelijke websites?

De naam Hesselink komt volgens bijgaande grafiek 689 keer in het telefoonboekvoor. De grootste aantallen zijn te vinden in Enschede, Oldenzaal en Winterswijk. Op basis van dat aantal zou het om 1500-2000 personen kunnen gaan. Klopt dat? Daarvoor zou je de bevolking moeten tellen. Dat wordt sinds tientallen jaren niet meer gedaan, de laatste volledige telling was die van 1947. Op de site van het Meertens Instituut kan per familienaam worden nagegaan, hoe vaak een naam per provincie toen voorkwam. Leuk om het voor uw eigen naam eens te doen. Voor Hesselink (1227) en Keppel Hesselink (11) kom ik voor Nederland op 1238 personen. In België staat de naam 5 keer in het telefoonboek, in Duitsland 169 maal. Het is daarmee waarschijnlijk een middelgrote naam.

DNA onderzoek

Zin in een Hesselink DNA test? Ik wel misschien. Het gaat om het volgende:

Zoals elders op deze site wordt uitgelegd, is mijn familie Hesselink, anders dan verreweg de meeste andere families met deze naam, niet van boerenafkomst. Althans, na 1600 komen nauwelijks boeren in de familie voor. Het verhaal gaat verder, dat rond 1600 een meneer Hesselink (mijn voorvader dus) vanuit de omgeving van Borken om geloofsredenen naar deze kant van de grens trok en zich in Varsseveld vestigde. De familie is sindsdien steeds protestant (nederduits gereformeerd, later hervormd) gebleven.

Deze historie lijkt sterk op die van een andere Hesselink familie, die omstreeks dezelfde tijd vanuit Bocholt (dat niet ver van Borken ligt) naar Nederland kwam. Deze mensen gingen naar steden als Deventer, Kampen, Enkhuizen en veel later vooral ook naar Groningen en de provincie Friesland. Eveneens geen boeren, eveneens protestant (maar in dit geval doopsgezind) en met een familiewapen, dat sterk lijkt op of zelfs identiek is aan het wapen van mijn familie. Het gaat dan speciaal ook om de oudste vorm daarvan, het Christusmonogram oftewel de omgekeerde "antieke 4". Een verwantschap is dan ook op z'n minst niet uit te sluiten. Alleen, hoe kom je daar achter? De archieven hebben tot op heden geen uitsluitsel kunnen bieden. Een eventuele gemeenschappelijke voorvader moet ook ruim voor 1600 hebben geleefd en de bronnen zijn uiterst schaars.

DNA onderzoek kan het bewijs, of in ieder geval sterke aanwijzigingen opleveren, dat een familieband tussen laten we zeggen "Borken" en "Bocholt" al dan niet bestaat. Wanneer u Hesselink heet en in directe mannelijke lijn afstamt van de doopsgezinde mensen uit Bocholt (en ik weet, dat in Nederland nog zulke mannen rondlopen), en ook u nieuwsgierig bent, of in dit geval sprake is van in feite één familie, laat u dat dan weten. Vervolgens kunnen we dan overleggen, hoe we een eventueel DNA onderzoek het beste kunnen aanpakken.

Interessante links over DNA onderzoek in de genealogie zijn o.a. (maar er is op internet veel meer over te vinden):

http://www.dna-genealogie.de/
http://www.seniorweb.nl/gen/DNAfamiliestamboom.htm
http://www.wazamar.org/gen-links/b-genetica.htm
http://www.genealogienetz.de/vereine/maus/blaetter/dgt2002_seite_71-80.pdf
http://www.umcutrecht.com/afdeling/overzicht/overzicht.asp?dep=13&mmid=94&oid=621

Familiewapen

Beschrijving van het huismerk en wapen van de familie Hesselink:

Oorspronkelijk voerde de familie geen wapen in onze huidige betekenis van het woord, maar een huismerk. Dit had de vorm van een gespiegelde 4, oftewel de zg. "antieke 4". Het boekje "Het raadsel der huismerken" door Dr. H.W.J.M. Kits Nieuwenkamp (1955) vermeldt hierover het volgende:

"Tot besluit nog een enkel woord over een veel, zo niet het meest voorkomend hoofdmotief in huismerken, de z.g. "antieke 4" al of niet omgekeerd. Het motief is hier het bekende Christusmonogram, maar afgehoekt vanwege de omstandigheid, dat deze hoekige vorm zich beter eigende voor inhouwen, -kerven, -branden enz. in het harde materiaal. Bedoeld monogram is een combinatie van de Griekse ch: x en de Griekse r: P en het betekent dus Chr. d.i. Christus."

Het wapen, dat Hesselink al sinds enkele eeuwen voert, bestaat uit een wapenschild met in zilver 3 groene bomen naast elkaar op groene grond. Dekkleden groen gevoerd van zilver. Het helmteken is in rood een zilveren merk (een 4 geplaatst op een liggende zandloper). Onder andere mijn voorvader Hendrik Hesselink (1723-1780), molenaar te Zelhem, voerde dit wapen. Sommige familieleden gebruikten een iets ander helmteken, zoals een merk in de gedaante van het cijfer 4 met links daarvan een zandloper. De zandloper is het symbool van de vergankelijkheid, maar voor gelovigen ook van de terugkeer na de dood. Dit zal zeker gelden voor de liggende zandloper, symbool voor de vergankelijkheid die is overwonnen.

Het in tweeën gedeelde wapen is wellicht van nog oudere datum, maar ik ken geen personen die het hebben gevoerd.









In de literatuur is het in vieren gedeelde wapen van Keppel Hesselink beschreven, bestaande uit het wapen Hesselink en in rood 3 zilveren St.Jacobsschelpen. Dit laatste wapen is al dan niet terecht ontleend aan de adelijke familie Van Keppel. Het is zeker niet geheel uit te sluiten, dat Hinderich Keppel, die omstreeks 1630 geboren zal zijn en in Coesfeld woonachtig was, een Van Keppel nazaat was, maar waarschijnlijk is dit niet. Deze Hinderich is de oudst bewezen voorouder met de naam Keppel(l).

Familieimpressie

Mijn familie Hesselink is geen boeren- of buitenlui-, maar eigenlijk een typische burgerfamilie. Op een paar militairen na dan. Dat zal uit de rest van dit verhaal nog wel blijken. Als stamvader kan Herman of Harmen Hesselink worden beschouwd, die omstreeks 1620 zal zijn geboren en rond 1650 is getrouwd met Derksken Becking. Zij kregen waarschijnlijk 11 kinderen. Degenen, die van dit echtpaar afstammen worden door mij als "familie" beschouwd. Van hen zijn er nog ca. 50 personen met de naam Hesselink of Keppel Hesselink in leven (in het telefoonboek van Nederland komt de naam Hesselink ca. 600 keer voor!). Maar er zullen nog talrijke verre neven en nichten bestaan, die via een vrouwelijke lijn van Herman en Derksken afstammen.
Herman Hesselink (ca. 1620-ca. 1685) was stoffenwinkelier in Varsseveld en daarnaast schoolmeester en kerkmeester. Wanneer we kijken naar zijn zonen, dan tellen we er 7. Van Jan Matthias, Severein en Jan zijn nog nakomelingen in rechte mannelijke lijn in leven:

A. Jan Matthias, chirurgijn en gerichtsman te Zelhem. Geen gemakkelijk heerschap, zoals uit verschillende civiel rechterlijke archiefstukken blijkt. Zijn nageslacht is voor een deel nog generaties lang in Zelhem blijven wonen, maar een paar van zijn kinderen verhuisden naar Amsterdam en bleven daar. Zijn nakomelingen waren o.a. bakker, pachter van de Generale Middelen, gerichtsman, verwalter richter, winkelier, commissaris, grondeigenaar, burgemeester, ingenieur, gemeenteraadslid, koopman.
B. Severein, herbergier in het "Witte Paard" te Varsseveld. Zijn tak was en is heden ten dage de meest bloeiende en hij is ook mijn voorvader, evenals van alle mensen met de naam Keppel Hesselink. In zijn nageslacht komen o.a. de volgende beroepen voor:
18e eeuw: herbergier, bouwmeester, molenaar, rentmeester, predikant, stadholder, winkelier, schoolmeester, rijtuigschilder, tabakskoper, drukker, waagweger, bierdrager
19e eeuw: predikant, arts, fabrikant, wijn(groot-)handelaar, militair, scheepsklerk, schilder
20e eeuw: chemicus , jurist, ingenieur, generaal-majoor, planter, bedrijfsleider, luitenant kolonel, kunstschilder, houtvester, werktuigbouwkundige, vertegenwoordiger, ambtenaar , musicus, historicus, antiquaar, leraar, ondernemer, journalist.
Het is opvallend, dat vooral ook de Hesselink dochters in de regel "beste" partijen hebben gehuwd. Of ze altijd even gelukkig getrouwd waren kan ik helaas niet zeggen. De naam Keppel Hesselink is trouwens ontstaan, doordat Willem Frederik Hesselink zijn oudste zoon in 1811 de voornamen Herman Gijsbert Keppel meegaf (naar Christina Keppel, zijn moeder). Later in diens leven is de voornaam Keppel "opgeschoven" naar de achternaam. Dubbele namen waren in de eerste helft van de 19e eeuw in de mode. Enkele zonen, waaronder mijn overgrootvader Cornelius Dasse, hebben "Keppel" later weer laten vallen. Thans is de naam Keppel Hesselink in Nederland zeer zeldzaam, maar er bestaat ook nog een Italiaanse tak met deze dubbele naam.
C. Jan, kerkmeester te Varsseveld. Ook zijn nakomelingen verlieten grotendeels al vroeg de Achterhoek en kwamen in plaatsen als Leiden, Dordrecht, Amsterdam en Zaltbommel terecht. Beroepen in deze tak waren o.a. bierbrouwer en jeneverstoker, schoolmeester, kerkmeester/diaken, tinnegieter, wijnkoper, klerk, rechter, winkelier, timmerman, krankenbezoeker, deurwaarder, typograaf en steendrukker, toneelspeler, bankbediende, verificateur, journalist. Uit deze tak is ook de naam Van den Anker Hesselink afkomstig, die met de acteur Henri Louis van den Anker Hesselink in 1947 is uitgestorven.

De takken van de andere 4 zonen van Harmen en Derksken zijn hoogstwaarschijnlijk in rechte manlijke lijn uitgestorven, zodat er geen Hesselink naamdragers meer van in leven zijn. Het gaat om:

D. Evert was in krijgsdienst, waarbij hij een hand verloor en toen schoolmeester werd te Varsseveld (van 1680 tot 1715). Zijn nakomelingen komen via Aalten en Strijensas vooral in Rotterdam terecht. Enkele beroepen en ambten in deze tak: koster, kerkeraadslid, ambtenaar, practizijn, zaakwaarnemer, doodgraver, armbestuur. Deze tak is waarschijnlijk in 1850 uitgestorven.
E. Harmen (Hermanus) was marktmeester te Zutphen. Enkele van zijn kinderen gaan naar Amsterdam, anderen blijven in Zutphen wonen. Zijn achterkleindochter Johanna Hesselink (geb. 1772) is vermoedelijk de grootmoeder van de Groenlosche en Wageningse burgemeester Mr. Herman François Hesselink van Suchtelen (1852-1934).
F. Arnoldus bleef ongehuwd en kinderloos.
G. Engelbert was ouderling te Varsseveld. Zijn kleinzonen waren in Amsterdam te vinden en waren daar bakker en wijnkoper. Tak is waarschijnlijk in 1773 uitgestorven.

Bij deze korte impressie wil ik het laten. Ik stel mij namelijk voor, dat u geen prijs stelt op al te veel details en ellenlange verhalen op deze blog. Op aanvraag stel ik graag uitvoerige familiegegevens ter beschikking. Voor de familierelaties verwijs ik u naar de database.

Bij de afbeelding: Schilderij van Claude Monet met als titel "Impression: soleil levant" (Impressie: opgaande zon). Het geeft een impressie van de haven van Le Havre, gezien vanuit de werkkamer van de schilder. Voor het eerst getoond in Parijs in 1874. De titel heeft geleid tot de naam 'impressionisme' voor deze manier van schilderen, waarbij contouren zichtbaar worden gemaakt. Dat is ook wat deze familieimpressie beoogt.

Familie Nota van de Stam Hesselink

genoteerd 1799 Door G. van Holten doch 1801 door Jan Gesink de laatste tak verder uitgebreid.

"Harman Hesselink geboortig van Borken in Munsterland is in 1600 of de 17e eeuw om de Religie vertrokken naar Versseveld is aldaar kerkmeester geweest en eenen stoffenwinkel opgezet is de eerste stamvader geweest van eene talrijk geworden familie wonende bij den toren en onder deszelfs zoonen is eenen geweest genaamd Engelbert welke naast zijns vaders huis heeft gewoond wiens tak is uitgestorven en zijn kleinzoon Dirk Hesselink Bakker in het Gasthuis te Amsterdam. Severt of Sevrien heeft gewoond in het witte paard deszelfs tal is talrijk geweest doch thans uitgestorven op zeer weinige na uit welke gesproten zijn derzelfs kleinzoon Roelofs - 2e zoon Hendrik in leven Molenaar te Zelhem en naderhand te Deudekom wonende daarvan leeft nog een zoon Predikant te Warnsveld een ander zijnde een wijnkoper te Zutphen gehuwd aan eene Jufrouw Hoffman en eene dochter gehuwd aan Wouter Koops Dirk Janszoon te Deutichem. 3e Matthijs heeft gewoond te Zelhem heeft nagelaten een zoon genaamd Abraham welke twee zoonen heeft nagelaten genaamd Hendrik en Barend mede te Zelhem en eene talrijke familie hebbende benevens eene Dochter getrouwd geweest aan Marktvoord aan de Meulen te Almen. 4e Een zoon te Amsterdam gewoond van welke nog aldaar familie in leven is. 5e een zoon Evert welke in dienst is geweest en zijn hand heeft verloren naderhand Schoolmeester. 6e eene dochter Grietje genaamd boerin op Breukelder. 7e een zoon genaamd Jan deze is in zijns vaders huis gebleven en heeft verscheidene kinderen nagelaten
A als eene Dochter Aaltje genaamd gehuwd aan HJ Kolenbrander Holdrost
B Een zoon welke Tinnegieter is geweest te Amsterdam van wien nog nakomelingen zijn
C Harmen Schoolmeester alhier heeft vier kinderen nagelaten een zoon Gradus te Leiden en een Adolph, gewoond te Vorden, gehuwd geweest aan Rolyna Abbink doch Ziehier onder Appendix en eene dochter Harmanna gehuwd geweest te Gendringen aan Schoolmeester Aalting en eene dochter Bartha gehuwd geweest te Versseveld aan Warner Meuleman
D Evert heeft gewoond alhier is Brouwer en Geneverbrander geweest heeft nagelaten eene dochter genaamd Geertruyd gehuwd geweest aan den Schoenmaker Harmen Post en eene genaamd Elizabeth gehuwd geweest met Andries Koning
E Eene dochter Machteld genaamd gehuwd geweest aan de Chirurgijn Gerrit Planten heeft nagelaten acht kinderen
F Hendrik Jan is in zijns vaders huis gebleven en is gelijk zijn vader en grootvader kerkmeester geweest die heeft nagelaten twee dochters als Theodora en Geertruyd. Theodora is gehuwd geweest met Lourens Bekking in haar vaders huis hebben twaalf kinderen en daarvan zeven volwassen als
1. Hendriena Geertruyd gehuwd geweest aan Barend Luimes Ratstaak
2. Hendrik Jan gehuwd geweest aan Anna Geertruyd Prins
3. Aleyda Wendelina gehuwd geweest aan H.J. Kolenbrander.
4. Willem Predikant alhier gehuwd geweest aan M.E.W.Willink
5. Johanna Hermijna gehuwd geweest met Barend Hesselink te Zelhem
6. Gerharda gehuwd met G.W. Grutterink in haar ouders huis
7. Anna Geertruyd gehuwd met J.H.A. Prins te Aalten
De tweede dochter van H.J. Hesselink, Geertruyd thans nog in leven is gehuwd geweest aan den Holdrost Jacobus Bekking hebbende drie zoonen als Hendrik Jan wonende aan de Landeweert Gert Willem Predikant te Beest - Derk Adolph tegenwoordig Holdrost. Appendix.
G. de zoon van Harmen Hesselink Schoolmeester genaamd Adolph te Vorden, Rigter aldaar heeft tien kinderen verwekt / waarvan nog zes in leven zijn / als
1. Harmanus jong overleden
2. Johanna gehuwd geweest aan J.W. Wenink thans te Vorden aan haar 's vaders huis kinderloos
3. Arnoldus Schoolmeester geweest te Aalten gehuwd aan Berendina Huinink hebbende een zoon Adolph eene dochter Hendrica Gesijna eene dochter Caatje genaamd
4. Dersken gehuwd te Zutphen aan Richard Terink Bakker hebbende 4 kinderen als een zoon en drie dochters
5. Petronella Helena ongehuwd in haar ouders huis
6. Hillebrand Timmerman in Amsterdam gehuwd kinderloos
7. Evert krankenbezoeker te ZBommel gehuwd aan Bastiaantje van den Anker hebbende drie zoons als Hendrik, Rolynus en Adolph
8. Anna gehuwd geweest aan G. Phoel op Beerschoten aan de Bilt nalatende 2 kinderen een zoon Philip en eene dochter Rolyna
9. Christina gehuwd aan Jan Gesink Schoenmaker te Versseveld hebbende vier kinderen als Christiaan, Adolph, Anna en Gerrit
10. Nog eene dochter jong overleden
De andere zoon van Harmen Hesselink Gradus te Leyden heeft een zoon en twee dochters nagelaten van welke nog eene dochter in leven thans te Hengeloo."

Zo zie je maar weer, ook 200 jaar geleden bestond onder de burgerij al belangstelling voor genealogie. Het is dus niet zo, dat het alleen een liefhebberij, dan wel statussymbool,van de adel was.

De brand van 14 september 1723

"Voorjaar 1723. Op het oude erve Nibbelink in de Binnenheurne, onder Varsseveld, gelegen aan de zoom van de bossen van Idink, was het een drukte van belang. Aan het einde van een drukke werkdag gaan de bewoners van Nibbelink ter ruste, maar plotseling in de nacht worden ze wakker geschrikt door een heftig lawaai, dat het vee in de stallen veroorzaakt. De boer is het eerste op de deel en kijkt vol ontzetting in een grote vlammenzee. Erve Nibbeling staat in brand. Met de grootste spoed wordt het vee in veiligheid gebracht en korte tijd later ligt de mooie hoeve in de as. De boer is verslagen, hij voelt zich als een berooid man. Maar zijn buren bieden hulp, zij zijn immers "naobers" en weten wat hun taak is. Met man en macht wordt er gewerkt om de puinhopen op te ruimen. Nieuw materiaal wordt aangevoerd en langzaam maar gestadig is Nibbeling weer opgebouwd. En toen in het begin van september het erve Nibbeling weer herrezen was, besloot de boer om, volgens oud gebruik, een steenbier te geven aan allen die geholpen hadden met de opbouw van Nibbeling. Op 14 september 1723 was er vreugde op Nibbeling en in de late middaguren klonk er feestgezang, werden de glazen geheven, en niemand dacht meer aan verdriet of zorgen...
In het naburige Varsseveld was het op die middag heel rustig. De meeste bewoners waren op de Nibbeling om het feest mee te maken. Slechts de oude dominee vertoefde op de Olde Wehme en enige oude mannen en vrouwen met kinderen bevonden zich in het dorp. De smid was niet naar het feest, hij hamerde op het aambeeld en van het witgloeiende ijzer spatten de vonken in het rond. Enkele van deze vonken kwamen op zijn dak terecht. Aangewakkerd door de droge wind stond zijn huis in brand, voordat hij er erg in had. Maar daar bleef het niet bij. Het vuur sloeg over op de naast gelegen percelen en weldra stonden de meeste huizen in brand. In zeer korte tijd had zich een ontzettende ramp voltrokken over het oude kerkdorp Varsseveld. De daken waren meest bedekt met riet of stro, sommige zelfs met droge heideplaggen. Het vuur kreeg dus gretig voedsel. Zelfs de kerk werd aangetast en stond al snel in lichterlaaie".
Dominee Beckink heeft van deze ramp een verslag gemaakt en daarin lezen we het volgende:"Wij, ondergeschrevenen, leden van de tegenwoordigen kerkeraad, attesteren van droevige oor- en ooggetuigen, dat door een ongemeen vreeselijk, doch aanbiddelijk en rechtvaardig oordeel Gods ons gehele dorp Varsseveld, met toren en kerk, door een vreeselijken brand op de 14e september 1723 totaal in de as is gelegd, zoodat, helaas Varsseveld in Varsseveld niet meer te vinden is. Het bloed wordt traag in onze aderen en onze haren rijzen omhoog, als wij ons verbeelden de verwoesting door deze ontzettende brand aangebracht. De brand, die ons overviel, toen bijna het gehele dorp van huis was om een man door liefdesgaven op de been te helpen. Dit is de oorzaak geweest dat verscheidenen niets, anderen weinig uit het vuur gered hebben. Dit vreeselijk ongeluk drukt ons te meer omdat het ons getroffen heeft zoo kort voor de winter en in een tijd, dat men brandstoffen en levensmiddelen reeds had ingezameld. Hier liggen 54 huizen, 6 schuren, enige branderijen(jeneverstokerijen) en verscheidene beesten en varkens onder het puin en stof bedolven en begraven, en dat in die tijd van twee uur..."Men hoopte in het begin, dat men de kerk nog zoude behouden, maar terwijl ze midden in het vuur stond, en sterk rondom de brandende huizen aangetast werd, waarbij het grote gebrek aan water, en onze algemene schrik en alternatie, zoo moesten eindelijk kerk en toren ook al in een puinhoop veranderen. Hier zijn vier klokken versmolten en stom geworden. Het uurwerk bedorven, de preekstoel geheel buiten dienst gesteld en de pilaren gebarsten, droevig hangende met hare hoofden over eene zijde... Het gewelf ingestort waardoor het meeste van gestoelte en zitplaatsen zijn vermorzeld, zoo dat men nu buiten de kerk onder den blauwen hemel doop, avondmaal en den preek heeft moeten waarnemen, vermits ook geen huis in Varsseveld zo ruim is, in hetwelk dit zou kunnen geschieden vanwege de grootheid der gemeente, waar ongeveer 900 lidmaten gevonden worden..."

(Uit: "Kleine historie van de Laurentiuskerk en het oude kerspel Varsseveld" door D.W. Kobes, 1972).

Afbeelding: Het dorp Varsseveld in 1695. Je kunt je nu voorstellen, dat vrijwel het hele dorp is afgebrand. Ik vond een heel aardig verhaal over de geschiedenis van de brandweer op de site van de brandweer.

Vastlopers

Soms zoek ik al jaren zonder enig succes naar gegevens over een bepaalde persoon. Echte vastlopers dus. Kunt u de motor weer vlot trekken? Kijkt u eventueel nog even in de database voor de verdere relaties:

PHILLIPSON x LATTEN: Nicolaas Hendrik Phillipson (geb. ca. 1700) en zijn vrouw Sara Latten of Latting. Vanaf ca. 1725 woonden zij in Naarden, waar zij in 1732 overleed. Wie heeft gegevens van voor 1725?
BOEKHORST x TIJSENS: Wie waren de ouders van Hendrik Boekhorst en van zijn vrouw Johanna Tijsens? Zij (onder-)trouwden in 1695 in Zutphen en Deventer.
"ZIJP IN HET HESSEN": Jurriaan ('Iwan') Jorda(a)n moet ca. 1755 in 'Zijp in het Hessen' zijn geboren. Welke plaats wordt daarmee bedoeld? Vermoedelijk omgeving Kassel.
AENSORGH: Begin 17e eeuw woonden mensen met de naam Aensorgh/Aensorgen in Dordrecht en Brielle. Ongetwijfeld aan elkaar verwant, maar waar zit de 'missing link'?
VAN BAALEN: Marietje van Baalen tr. Alkmaar 8-1-1764 Willem Venker. Eventueel is zij een dochter van Marcus van Baalen en Amerante Jacoba Pieters. Wie kan dit bevestigen? En waar kwamen deze dan vandaan? Afgaand op de namen van haar kinderen zou haar vader ook een Johannes kunnen zijn.
VAN IRTE: De Amsterdamse wijnkoper Lambert van Irte/Jerten zou rond 1687 in Zwolle geboren moeten zijn, maar een doopinschrijving is daar niet te ontdekken. Zelfs de familienaam komt in deze tijd niet voor (wel enkele eeuwen eerder, zelfs met dezelfde voornaam!). Wie kent zijn ouders?
VAN KESTEREN x VAN STADEN: Nadere gegevens over het echtpaar Cornelis Woutersen van Kesteren en Anna Maria van Staden zijn niet te vinden. Zij zijn rond 1690 getrouwd, mogelijk te Veenendaal. Op 6-3-1692 lieten zij daar dochter Marretien dopen, zoon Jan zou in Amersfoort geboren moeten zijn. Mogelijk Luthers. In de Gelderse plaats Kesteren geen passende Cornelis Woutersen gevonden.
VAN DER MAEDE: Adriaen van der Maede/Maade/Made ging op 30-1-1768 te Oosterhout (NB) in ondertrouw met Cornelia Damen. Hij zou afkomstig zijn van Terheijden, maar ik kan hem daar niet ontdekken in de archieven. Wie helpt?
DE VRIJ:Wie zijn de ouders van Neeltje Daniels de Vrij, die rond 1732 trouwde met Andries Willems Venker, vermoedelijk te Alkmaar? De wijnkoper Daniel de Vrij (begr. Alkmaar 29-9-1752) en Maartje Cornelis Speelder zijn het in ieder geval niet! Het kan heel goed zijn, dat Daniel is gedoopt te Amsterdam op 7-12-1689 als zoon van Daniel de Vrij en Neeltje Teunis. De namen van de kinderen van Neeltje Daniels sluiten hier naadloos bij aan!

Varsseveld prae 1723

Bij de afbeelding: Het centrum van Varsseveld volgens een Google Maps kaartje. In het midden het Hesselinkplein. Op die plek stond vele jaren een winkel van de familie Hesselink (klik erop voor een vergroting).

Al jaren probeer ik informatie te verzamelen over families uit Varsseveld, speciaal uit de periode voorafgaand aan de grote brand in die plaats van 1723. Hier de reportage van die dramatische gebeurtenis, waabij o.a. ook alle DTB registers verloren zijn gegaan. Onderzoek in Varsseveld is dan ook lastig. Vaak is men aangewezen op archiefvondsten in andere plaatsen. Het is de bedoeling, dat u hier verwezen wordt naar transcripties van Varsseveldse bronnen en ander genealogisch materiaal over de plaatselijke bevolking, 'toevals'vondsten, etc. Uw medewerking wordt op hoge prijs gesteld. Zelf doe ik geen gericht onderzoek naar andere Varsseveldse families. Mocht u gegevens bezitten over Varsseveld van voor ca. 1723, laat u dat dan weten. Maar ook informatie van latere datum is welkom. Samen komen we ook in het Varsseveldse onderzoek verder dan ieder voor zich.

Bronnen (in PDF formaat):
Uittreksel uit de trouwboeken van
Dinxperlo 1661-1725 en van Aalten, Bredevoort en Winterswijk tot 1730 (door S. Stroet te Amersfoort).
Doetinchem 1738-1778 (transcriptie door C.J.M. Smits m.m.v. J. van Groesen en S. Molenaar, afkomstig uit nalatenschap C.J.M. Smits).
Lichtenvoorde 1653-1765 (transcriptie door J. Ch. Wansing).
Bij deze uittreksels betreft het alleen de verwijzingen naar Varsseveld!
Verpondingskohier dorp Varsseveld ca. 1650.

Toevalstreffers Varsseveld of Varssevelders van voor 1811 betreffend: Graag een email om deze te melden, ik neem ze dan op in een aparte pagina (in PDF formaat).

Geschiedenis van Varsseveld en Wisch:
Varsseveld, ds P. Kuijper, Gelre Vereniging, Bijdragen en Mededelingen deel LVIII, S. Gouda Quint, Arnhem, 1959. Met latere annotaties. Dit gaat over de periode tot ca. 1400.De brand van Varsseveld door kerkmeester Gerrit van Holten (± 1800) in PDF formaat
Beschrijving van Varsseveld door Gerrit van Holten (± 1800) in PDF formaat
Daarnaast zijn de volgende sites een bezoek waard:
Digitaal Archief Varsseveld, en meer algemeen Achterhoeks:
Heemkundekring Bergh, o.a. http://www.heemkunde.nl/verhalen/geschiedenis/hd_plakkaten.html
De Graafschap in de Middeleeuwen
Oudheidkundige Werkgemeenschap A.D.W.
Genealogie in de Achterhoek
Oostgelders Tijdschrift voor Genealogie en Boerderijonderzoek (OTGB)
Links naar relevante genealogische homepages:
Arentsen, Beernink, Esselink, Kolenbrander/Colenbrander, Koolwaaij/Koldeweij, Ter Maat, Mellendijk, Mellink, Radstaak (site van Henny Radstaak), Radstake (site van Henk Radstake).

Genealogie Hesselink

Sinds meer dan 15 jaar houd ik mij tamelijk intensief bezig met de familiegeschiedenis Hesselink. U kunt doorklikken naar een impressie van mijn familie, die oorspronkelijk uit het dorp Varsseveld in de Gelderse Achterhoek komt. Nou ja, volgens sommige bronnen voor ca. 1600 uit Borken of omgeving. De "Familie Nota van de Stam Hesselink" uit 1799 maakt hier ook gewag van. Of het klopt? Ik waag het te betwijfelen. Trouwens, ook mensen met de naam Keppel Hesselink, van den Anker Hesselink en wellicht ook Hesselink van Suchtelen horen erbij. Voor de genealogische strukturen verwijs ik u naar de database. De familienaam is in dit bestand voor 1811 trouwens consistent weergegeven als 'Hesselink', ook wanneer er in feite in de akte een andere schrijfwijze is gebruikt (Het komt zelfs voor, dat in een en dezelfde akte meerdere schrijfwijzen voorkomen, zoals Hesselinck, Hesseling, etc.!).

U kunt ook een beschrijving van het huismerk en het familiewapen lezen. Daarbij ben ik zeker geen heraldisch deskundige. Wie het dus beter weet mag het zeggen.

Een groot deel van de tijd, die ik in archieven heb doorgebracht is gebruikt voor het zoeken naar personen met de naam Hesselink, die tot "mijn" clan behoren. In Amsterdam, Rotterdam en vele andere plaatsen vond ik echter ook andere personen met de naam Hesselink, Hesselinck, Hesseling, Hesselingh, Klein Hesselink, Klijn Hesseling, etc., waarvan ik de gegevens heb genoteerd en in een database van bijna 2000 "losse vogels" vastgelegd. Heel vaak wordt hierbij de herkomst vermeld, wat tot verrassende vondsten kan leiden. Ik stel deze losse vogels graag ter beschikking, maar wil er wel op wijzen, dat ik geen verdere informatie kan verstrekken. Om het beter hanteerbaar te maken heb ik het bestand gesplitst in vrouwen en mannen.

Van mede-genealogen heb ik gegevens gekregen van Hesselink families, die niet tot de mijne behoren. Bv. uit Winterswijk, Sinderen, Groningen en Friesland. Vraagt u maar! Een ander hulpmiddel in uw eigen onderzoek is eventueel een lijst met vermeldingen van de naam Hesselink in het telefoonboek van Nederland uit 1989.

Helaas heb ik weinig tot niets over Hesselink families uit Twente en Drente in de aanbieding. Dat geldt ook voor een aantal plaatsen in de Achterhoek, zoals Hengelo, Borculo, Neede, Eibergen. En vrijwel niemand in mijn collectie was Rooms-Katholiek.

Zin in een Hesselink DNA test? Ik wel misschien.

Tenslotte: De naam Hesselink komt in Nederland best wel vaak voor. Op een kaartje kunt u de verspreiding bekijken. Niet meer dan ongeveer 5% van het totaal kan tot mijn familie worden gerekend.

Fusie van blog en homepage

Op korte termijn gaat er op GIJS'geneaLOG iets veranderen. Momenteel heb ik naast dit blog nog een genealogische webstek, http://www.geneaal.nl/, die al sinds meer dan 6 jaar actief is. De informatie ('content') die daar staat wil ik integreren in het blog. De methode is simpel: Vrijwel alle html-pagina´s zullen als afzonderlijke berichten hier op dit blog verschijnen. De aansturing ervan zal niet alleen op de normale wijze vanuit het archief, maar ook via links in een nieuw te creëren sectie 'Specials' in de linkerkolom mogelijk worden. Het is niet de bedoeling, dat het 'geneaal'-domein geheel gaat verdwijnen, maar de functie zal beperkt worden tot een portaal (in het Engels, Duits en Nederlands) naar de genealogische database en naar dit blog.

Ik hoop hiermee de interactie met u te verbeteren.

Overigens wordt de wisselexpositie verplaatst van de ereplaats linksboven naar een plek verder naar beneden. Zo blijft het allemaal lekker in beweging!

Voor gevorderden

Als 'genealogie voor gevorderden' mag je gerust het wetenschappelijke artikel van Sigrid Weigel "Genealogy - On the iconography and rhetorics of an epistemological topos" typeren. Mij is gebleken, dat het geen eenvoudige lektuur is. Zo gevorderd ben ik dus ook weer niet. Dat ligt niet alleen daaraan, dat het Engels doorspekt is met vaktermen. Laat dit u niet ervan weerhouden, op de link naar het artikel te klikken, want alleen al de deels middeleeuwse afbeeldingen zijn het aanzien meer dan waard (bijgaande illustratie is er een van). Ook een verdere bestudering van de inhoud van het artikel is zeker aan te bevelen, met de nadruk op bestudering. Het gaat met name over de geschiedenis van het weergeven van genealogische structuren door middel van schema's, overzichten en iconografie, waarbij de boomvorm centraal staat. Met een goede kennis van de Engelse taal , en daarnaast een goed woordenboek en/of lexicon, moet het uiteindelijk wel lukken. Ikzelf ga er nu mee aan de slag! Wellicht kom ik er later op deze plek nog eens op terug. U ook?

Apostel Paulus

Kent u ook mensen, die stamboomonderzoek de grootste onzin van de wereld vinden? Ik wel, er zitten nogal wat familieleden van mij bij ook. "Ieder zijn meug" sprak de boer, en hij at paardevijgen. Hobby's zijn heel vaak voor anderen dan de hobbyist zelf een belachelijke bezigheid, ga het maar bij uzelf na. Ook de apostel Paulus vond genealogie maar niks. Hij is daar in verschillende bijbelteksten volstrekt duidelijk over. 1 Timoteus 1 vers 4: "Je moet voorkomen, dat bepaalde mensen daar een afwijkende leer onderwijzen en zich verdiepen in verzinsels en eindeloze geslachtsregisters". Even verder vindt hij dit "zinloos gepraat". Ook in zijn brief aan zijn vriend Titus heeft hij het erover. Hoofdstuk 3 vers 9: "Maar houd je verre van dwaze speculaties en geslachtsregisters en dat geruzie en geredetwist over de wet, want dat is allemaal nutteloos en dwaas". Wat moet je daar als christen in en van deze tijd mee? Je hobby aan de kant doen? Op internet vond ik over dit thema nauwelijks Nederlandse commentaren, maar wel Amerikaanse. Deze zetten de teksten in het juiste prespectief. Het duidelijkst vond ik David Ralston, het is hier na te lezen. Zijn betoog komt erop neer, dat het in Paulus' tijd kennelijk voor tot het Christendom bekeerde Joden niet ongebruikelijk was door middel van geslachtsregisters aan te tonen, dat men met joodse wortels toch een bijzondere positie innam. Zo behoorden zij tot het door God uitverkoren volk. Daar werd stevig over gedebatteerd en bracht onrust in de gemeente teweeg. In het Jodendom was genealogie een serieuze zaak. Ze waren gewoon trots op hun voorouders. Paulus vond het een ondergeschikt thema en veroordeelde het gekrakeel erover: "Maak je niet zo druk!"

David Ralston komt tot de conclusie, dat genealogisch onderzoek in de Bijbel niet wordt verboden. Wat de gemiddelde genealoog heden ten dage doet is niet te vergelijken met de praktijken van de eerste, met name joodse, Christenen. Gelukkig maar, GIJS'geneaLOG kan nog even blijven bestaan!

Afbeelding: Andrei Rublev. Apostel Paulus, ca. 1420. Tempera op hout. 160 x 109 cm. Tretyakov Gallery, Moskou, Rusland.

Stil Vliedt

Wat ik gisteren bij mijn bijdrage getiteld Stil natuurlijk meteen had moeten doen is een Google Earth kaartje bijvoegen. Dat verzuim wordt nu goedgemaakt. Ten overvloede heb k de naam van de zathe Stil Vliedt in rood aangegeven. Zoek de verschillen! Het is zeker wel een reden om bij een volgend bezoek aan Friesland ter plekke eens te gaan kijken.