Translate

19 mei 2006

Daklozen

Catharina, samen met haar vader prof. J.A. Alberdingk Thijm.

De laatste tijd vind ik het leuk historische kranten door te nemen. Dat gaat voortreffelijk via internet op o.a. de site van de Koninklijke Bibliotheek en van De Groene Amsterdammer. In de Groene vond ik in de jaargang 1899 een artikel van de hand van Catharina Alberdingk Thijm (1848-1909). Zij schrijft over haar betrokkenheid bij het lot van bedelende armen. Deze mensen kunnen naar haar worden verwezen op het adres Rozengracht 190 in Amsterdam, waar zij voedsel en kleren kunnen krijgen, met name de vrouwen en kinderen ook onderdak. Verder legt zij de nadruk op het belang van de kookkunst voor volksvrouwen en hun gezin. Bijna niemand van hen kon 'een tamelijk potje koken', wat leidde tot huwelijksproblemen en cafébezoek en alcoholisme. In 1899 verbleef bij haar een 20-jarige jonge vrouw met een kindje van 10 maanden, die nog nooit van haar leven een warme maaltijd had geproefd. Net zo min als haar ouders, groot- en overgrootouders. Verder schrijft zij, dat naar haar overtuiging nog meer zielziekte dan wel geldnood de armoede voortplant. Zij had "nog geen enkele arme leren kennen, die niet door karakterloosheid, luiheid, snoeperigheid, onnadenkendheid, zinnelijkheid of idiotisme zijn of haar armoede bestendigd had. De zielstoestand werkt mee om de armen arm te houden, en de beste staatsinrichting, het volmaakte socialisme zal nooit iets vermogen tegen de millioen maal herhaalde individuele menselijke gebreken". Catharina Alberdingk Thijm besluit met een pleidooi voor tehuizen voor daklozen, waar zij 's nachts een slaapplaats en overdag verblijf en bezigheden kunnen vinden. Volgens latere critici was dit een 'luchtkasteel' van haar.

Het complete, bijzonder lezenswaardige artikel kunt u
hier vinden. We zijn nu ruim 100 jaar verder. De problemen van toen zijn nog steeds niet opgelost en zijn de problemen van nu.

16 mei 2006

Nadruk verboden

Uit de krant 'Het Vaderland' van 19 januari 1930 het slot van een veel langer gedicht:

"Soms zing je, al blokkend
Je genealogie,
Repeteert, hokkend, stokkend
't Moet onder de knie.

Dan weef je refreinen
Tot een zangrijk gazouille.
"De Nerée, van Neerynen
d'Aulnis de Bourrouill!"

Steeds sluit je je praatjes
Met dat mooie geluid
Die "Oo" van 8 maatjes
Is 't roerend besluit.

Pim Pernel
(Nadruk verboden)"
Pim Pernel was het pseudoniem van Pim Mulier (1865-1954), een groot sportman en -official. Hierbij zijn portret.

9 mei 2006

Patriciaat


Nederland's Patriciaat, het blauwe boekje, vanaf 1910.

De uitgave van 'Nederland's Patriciaat' werd in 1910 begonnen door D.G. van Epen, directeur van de N.V. Centraal Bureau voor Genealogie en Heraldiek. Het wordt nog steeds jaarlijks uitgegeven. In de krant 'Het Centrum' van donderdag 27 januari 1910 vond ik een ironisch stukje over de nieuwe uitgave, getiteld "Speculatie op de ijdelheid", dat ik u niet wil onthouden:

"Er is geen voordeliger speculatie dan die op de ijdelheid, zegt het Huisgezin. Dat is een oude waarheid, waarvan handige menschen telkens opnieuw partij trekken. Er verschijnt nu al zeven jaren een uitgave, getiteld "Nederland's Adelsboek", die goed gaat. Daarnaast wil men thans een soortgelijk werkje voor de niet-adellijken laten verschijnen, dat tot titel zal voeren "Nederlandsch Patriciaat". In dit boekje zullen - achtereenvolgens - worden opgenomen de aanzienlijke niet-adellijke familiën en personen die door het bekleeden van hooge ambten of door bijzondere persoonlijke verdienste als hoofd eener familie kunnen worden gerekend. Men ziet dat de uitgave een vrij uitgestrekt terrein bestrijkt en dat op een daaraan evenredige belangstelling gespeculeerd wordt. Het zal tot den bon ton gaan behooren in het "Patriciaat" te zijn opgenomen – wat een moeite zal men daarvoor doen! - en wie er niet in staat tot een inferieure klasse van menschen worden gerekend. Met de patriciërs zullen in bet "Patriciaat" worden opgenomen hun in leven zijnde afstammelingen en de bewijsbare voorouders. De genealogie zal een nieuwe vlucht nemen, tenzij vele patriciërs, wier voorouders tot de lagere volksklasse behoorden, er de voorkeur aan geven, de bewijsbaarheid niet te ver uit te strekken. Hoe dit zij, als speculatie op de ijdelheid mag deze uitgave reeds bij voorbaat een succes genoemd worden. "

En de journalist had gelijk. Niet voor niets bestaat het 'Nederland's Patriciaat' al bijna 100 jaar. Ook Willem Frederik Hesselink (1846-1927) , inderdaad een grote ijdeltuit, broer van mijn overgrootvader, was er als de kippen bij zijn genealogie aan de uitgevers aan te bieden. En met succes, zij verscheen naar ik meen al in de derde jaargang. Verplichte lectuur is het niet bepaald, want in al mijn ijdelheid kan ik u verzekeren, dat mijn website al die informatie een stuk vollediger, beter en betrouwbaarder weergeeft. Inclusief de lagere volksklasse.