Translate

27 januari 2010

genealogischgoed verkiezing

Gisteren kreeg ik een mailtje van een mij verder onbekende bezoeker van deze website met o.a. de volgende tekst:

"Met bewondering heb ik uw website over genealogie bekeken. Ik denk dat u grote kans maakt op de beste internetsite voor wat betreft de prijsvraag die is uitgeschreven door het CBG in samenwerking met genealogie online. Maar goed, dat is mijn mening...."

Op deze manier maakte ik kennis met deze verkiezing en ik heb de tipgever uiteraard bedankt en erbij gezegd, dat ik geen bezwaar zou hebben tegen een nominatie. Misschien heeft hij dat inmiddels wel gedaan. Tot mijn verrassing had iemand al mijn artikeltje over de zegelring genomineerd!

Ik heb mij er altijd al over verbaasd, dat in een land als Nederland, met een genealogische internetcultuur die zijn weerga in de wereld niet kent, nog nooit zo'n verkiezing is gehouden. In Amerika barst het van de Awards, en dat al sinds jaren. Nu hebben dus organisaties als
het CBG, de NGV, hcc!genealogie, het Nationaal Archief, het BHIC en het Regionaal Archief Tilburg, op initiatief van Bob Coret van genealogieonline.nl eindelijk in deze (mijn) behoefte voorzien. Wanneer u op de titelregel van dit bericht klikt, dan leest u er verder alles over. Inmiddels heb ik zelf ook de site van Piet Stilma genomineerd. Ik ben benieuwd, of hij door de screening komt, omdat voor een deel van de site registratie wordt verlangd in verband met de privacy.

Wanneer ook u GIJS'geneaLOG of een onderdeel daarvan wilt
nomineren, dan is dat uiteraard mogelijk. En u mag natuurlijk van 6 tot 26 februari ook uw stem uitbrengen.... Eerlijkheidshalve voeg ik daar wel aan toe, dat de juryprijs voor mij waardevoller zou zijn dan de publieksprijs. Je zou immers op het idee kunnen komen alle leden van je voetbalclub op te roepen op jouw site te stemmen. Toch? En ik ben, dit in tegenstelling tot mijn grootvader, geen voetballer.

Nieuwste aanwinsten

Het was altijd al handig om goed in de slappe was te zitten. 'Een waarheid als een koe', zult u zeggen. Je kunt je dan zo nu en dan iets extravagants permitteren. Het bedrag, dat ik kort geleden betaalde voor deze portretten aan een adverteerder op marktplaats.nl hoort zeker niet in deze categorie, maar waarschijnlijk heeft het afgebeelde echtpaar wel een lieve duit betaald aan de tekenaar en lithograaf Johan Hendrik Hoffmeister, die leefde van 1823 tot 1904. Per slot van rekening was deze ook hofportrettist van de Oranjes. Nou had Mr. Jan Fresemann Viëtor (want hij is het die hier is afgebeeld) ongetwijfeld lieve duiten genoeg om de rekening van de kunstenaar te spekken. Geboren op 20 december 1784 in de stad Groningen als zoon van een koopman in manufacturen ging hij Romeins en hedendaags recht studeren in zijn geboortestad en werd hij griffier aan het kantongerecht in Loppersum, later notaris te Winschoten. Dat is in een kleine plaats zeker geen beroep om per sé rijk van te worden en gelukkig had hij het ondernemersbloed van zijn vader meegekregen. Zo handelde hij in wijn, stak geld in een scheepswerf, was reder en hield hij er ook nog een steenfabriek op na. Daarnaast was hij als gematigd liberaal politiek actief als lid Provinciale Staten van Groningen voor de landelijke stand van omstreeks 1829 tot februari 1849, en als lid Eerste Kamer der Staten-Generaal voor de provincie Groningen, van 13 februari 1849 tot 20 augustus 1850. In 1852 is hij overleden. Achteraf was hij voor de gemeente Winschoten belangrijk genoeg om een straat naar hem te vernoemen.

Nog een waarheid als een koe: geld zoekt geld. Zijn vrouw Jantien
Haitzema (1794-1860) kwam ook uit een ondernemersfamilie. Zij was 10 jaar jonger dan haar man en werd moeder van 10 kinderen, waarvan 3 jong zijn gestorven. Vader Berend was negotiant, eigenaar van een olieslagerij, houtzagerij en een steen- en pannenfabriek te Winschoten.

De beide nieuwe aanwinsten krijgen binnenkort een plaats aan een muur in mijn werkkamer, die ik ga inrichten als echte portrettengalerij. Ik ben in het gelukkige bezit van nogal wat afbeeldingen van directe voorouders, die soms eeuwen geleden zijn gemaakt. Zo zelfs ook van de ouders van Jantien. En van Jan's vader en grootouders! Maar ik denk bijvoorbeeld ook aan opa Verburg in het Rijksmuseum. In mijn database zijn miniaturen van de portretten opgenomen. Wie iets in hogere resolutie wil hebben hoeft mij alleen een mail te sturen. Zodra die muur is gevuld zal ik daar zeker een foto van maken en hier laten zien. Hoe lang dat gaat duren? Daar doe ik geen uitspraak over, ik neig namelijk soms tot een zekere mate van luiheid....

Bij de litho's:
Links onder: 's Hage. E Spanier lith des Konings
Midden onder: Photolithografie van G.J. Thieme, Arnhem
Rechts onder: I.H. Hoffmeister del.
Formaat: ca. 27 x 35 cm
Ingelijst door L. Rodermond, Groningen


Een ander portret van hem is te vinden via de site Parlement & Politiek, waar u gegevens kunt opzoeken van alle parlementariërs, ministers en staatssecretarissen uit heden en verleden.

De foto van het straatnaambord is gemaakt door
docman.

18 januari 2010

Hugenoten

Strikt genomen hebben in Nederland en andere landen buiten Frankrijk geen Hugenoten gewoond. De mensen, om wie het hier gaat, werden alleen in Frankrijk door de Rooms-Katholieken aldaar zo genoemd. Want 'Hugenoot' was een Frans scheldwoord voor de aanhangers van Calvijn en andere ketters. Toen de Hugenoten eenmaal gevlucht waren voor de vervolging in Frankrijk, waren het in hun nieuwe vaderland gewoon protestanten of waals-gereformeerden. Op internet is veel over de Hugenoten te vinden, een heel aardig artikel vond ik dat van collega-genealoog A.W. Slager.

Veel van de Franse protestanten zijn in Nederland terechtgekomen. Omdat er nogal wat goed opgeleide mensen bij zaten, vooral ook die een vak hadden geleerd, werden ze in het algemeen hier met open armen ontvangen. Rond 1700 maakten in Amsterdam de Fransen al ongeveer 10% van de bevolking uit. Een andere stad met veel aantrekkingskracht voor de Franse protestanten was Leiden met een belangrijke textielnijverheid. Verder zaten de Hugenoten in Zeeland, vooral Walcheren en Zeeuws-Vlaanderen. Het is dan ook heel begrijpelijk, dat veel mensen met voorouders uit die contreien ook Franse wortels blijken te hebben. Bij mij is dat niet anders. Ik noem er een aantal:

Amsterdam

  • Agran Chesnel (later werd de familienaam Snel). Hij kwam rond 1625 uit Sedan, samen met zijn vrouw Susanne Jamme (Janne, Gemme, Gamme). Nadien trouwde hij met Marie Pelo. Hij was scharenslijper van beroep. Nakomelingen van Agran met de naam Snel zijn nog in leven. Een aangetrouwde Franse familie was bv. Durant.
  • Claude Simaij (Symé, Simet) is mogelijk samen met Agran Chesnel uit Sedan gekomen. Zijn vrouw heette Marye Maliser.
  • Miche Blanchenoij, herkomst onbekend, maar deze familienaam komt voor in Antoign in Waals Brabant. Hij moet rond 1642 samen met zijn vrouw Marie Gringolle vanuit Londen, waar zij jaren hadden gewoond, naar Amsterdam zijn gekomen. De naam werd voor sommigen later vernederlandst tot Wittenoot. Aangetrouwde familie: de Fosse (Fossez). Blanchenoij en Wittenoot komen niet voor in de Nederlandse Familienamenbank (NFB) van het Meertens Instituut.
  • Salomon Lannoy (la Noij) kwam rond 1660 via een andere route naar Amsterdam, nl. uit Nieuwkopping in Zweden. Het is bekend, dat veel Hugenoten ook naar Zweden zijn gevlucht. Salomon was zijdegrofgreinwerker.
Leiden
  • Pieter Spillebout zal rond 1695 zijn geboren in Haarlem. Hij was doopsgezind. Zeer waarschijnlijk is hij een zoon van Dirck Spillebout en Beeltje van Diepenbroeck. Vermoedelijke voorouder is dan Jan Spillebout, afkomstig van Nieppe, wonend Haarlem, die in het jaar 1593 te Leiden trouwde met Betgen Snees uit Zuidschote bij Ieper.
  • Mathieu Jenain, kamerijksdoekwerker uit Le Cateau Cambresis, getrouwd in 1605 te Leiden met de Antwerpse Marye Catoir. De naam wordt later o.a. Jeneijn, Geneijn en zelfs De Nijn. Aangetrouwde families o.a. Porette, le Juste en Martyn.
Zeeland
  • Antoine de Mauregnault, geb. Middelburg ca. 1541, die later koopman werd te Keulen. Hij was getrouwd met Jeanne des Enfants uit Mons. Aangetrouwde families o.a de Blécourt, Wille en Coppins (de beide laatsten waarschijnlijk uit Valenciennes). Ook Haesbaert uit Gent was een hugenotenfamilie in mijn voorgeslacht, die later familiebanden met de Mauregnault had.
  • Francois Sohier (Sohyer) uit Nieppe, kwam waarschijnlijk kort na 1639 via Middelburg naar Groede en Breskens. Hij was getrouwd met Marie Ernoult en later met Pirone Carlier uit Estaires. Aangetrouwde families o.a. de Gruson, de Marets uit Beauchamp en le Grand.
  • Abraham Haillieu, die te Groede woonde. Zijn dochter Susanna werd daar op 2-1-1653 gedoopt en zou door het leven gaan als Aillie.
Bij de afbeelding:
Het zg. hugenotenkruis, dat in deze vorm bekend is sinds 1687. De vorm is afgeleid van het Maltezer Kruis. De vier driehoeken, die de armen van het kruis vormen, zijn een verwijzing naar de vier evangelien. De bolletjes aan het einde daarvan hebben betrekking op de acht zaligsprekingen in de Bergrede van Jezus. Ze gelden soms ook als symbolen van de tranen, die vergoten zijn tijdens de vervolgingen. De vrije plekken tussen de vier armen worden opgevuld door vier lelies, het wapen van de Bourgondische hoogadel. Deze verwijzen naar de verbondenheid met Frankrijk. Maar de lelies bestaan ieder weer uit drie blaadjes, zodat dit symbool staat voor de twaalf apostelen. De naar beneden vliegende duif is symbool voor de Heilige Geest. Tegenwoordig wordt het hugenotenkruis door vele protestantse gezindten gedragen, niet alleen in Frankrijk.