't Benne boere
.jpg)
Eigen foto: Het pand Rozengracht 160, eind jaren ´60, waar Café Theo Ruiter gevestigd was. Ik kende het ook van binnen, en hoe! Wat ik toen nog niet wist: Mijn grootmoeder is enkele huizen verderop (op nr. 152) in 1878 geboren en een paar maanden voor mijn geboorte in Laren (N.H.) overleden. Het spannende levensverhaal van Theo Ruiter (1911-1965), 'Zoek me eens op; (Zorgvlied - vak 22 - zerk 481)' is in 1968 in boekvorm verschenen en staat in mijn boekenkast.
Direct na mijn schooltijd in 1963 ben ik, komend uit Overijssel, in de Amsterdamse Jordaan op kamers gaan wonen,eerst op de Bloemgracht, later op de Lijnbaansgracht. Ik had toen het idee, dat ik Amsterdam nooit meer wilde verlaten. Toch gebeurde dat wel in 1970, en nu kan ik mij niet voorstellen, ooit weer daar te gaan wonen. Het kan verkeren.
Misschien voelde ik mij indertijd onbewust wel daarom op mijn gemak, omdat mijn grootouders van moeder's kant uit echte Jordaanse families stamden met adressen op de Lijnbaansgracht, Rozengracht, Rozenstraat, Elandsgracht, enz. Ik heb deze voorouders echter nooit persoonlijk gekend. De bejaarde mensen, bij wie ik inwoonde op de Bloemgracht, ome Willem en tante Jans, waren eveneens echte Jordaners, die ook toen al tot de vaststelling kwamen, dat 'Mokum al lang niet meer Mokum was'. Ze verlangden naar de goede oude tijd. Verder zeiden ze van alle niet-Amsterdammers: 't Benne boere. Toch zullen ook hun voorouders ooit eens van elders naar Amsterdam zijn gekomen, de naam Kieftenbelt duidt daar wel op. Mij althans klinkt het Achterhoeks in de oren.
Dat bracht mij op het idee om te onderzoeken, of ook de voorouders van mijn moeder 'boere' zijn geweest. Haar kwartierstaat (=vooroudertabel) geeft daar een interessante kijk op:
2 ouders: beiden geboren in Amsterdam (100%)
4 grootouders: allen geboren in Amsterdam (100%)
8 overgrootouders: 5 geboren in Amsterdam (63%), 1 in Naarden, 1 op Texel, 1 in Frederiksoord (gem. Vledder).
Misschien voelde ik mij indertijd onbewust wel daarom op mijn gemak, omdat mijn grootouders van moeder's kant uit echte Jordaanse families stamden met adressen op de Lijnbaansgracht, Rozengracht, Rozenstraat, Elandsgracht, enz. Ik heb deze voorouders echter nooit persoonlijk gekend. De bejaarde mensen, bij wie ik inwoonde op de Bloemgracht, ome Willem en tante Jans, waren eveneens echte Jordaners, die ook toen al tot de vaststelling kwamen, dat 'Mokum al lang niet meer Mokum was'. Ze verlangden naar de goede oude tijd. Verder zeiden ze van alle niet-Amsterdammers: 't Benne boere. Toch zullen ook hun voorouders ooit eens van elders naar Amsterdam zijn gekomen, de naam Kieftenbelt duidt daar wel op. Mij althans klinkt het Achterhoeks in de oren.
Dat bracht mij op het idee om te onderzoeken, of ook de voorouders van mijn moeder 'boere' zijn geweest. Haar kwartierstaat (=vooroudertabel) geeft daar een interessante kijk op:
2 ouders: beiden geboren in Amsterdam (100%)
4 grootouders: allen geboren in Amsterdam (100%)
8 overgrootouders: 5 geboren in Amsterdam (63%), 1 in Naarden, 1 op Texel, 1 in Frederiksoord (gem. Vledder).
16 betovergrootouders: 8 geboren in Amsterdam (50%), 2 Texel, 1 Naarden, 1 Weesp, 1 Den Ham, 1 Middelburg, 1 Alkmaar, 1 onbekend.
32 oudouders: 11 geboren in Amsterdam (35%), 4 Texel, 3 Duitsland, 2 Waspik, 2 IJsselstein, 2 Den Ham, 1 Nieuwaal, 1 Weesp, 1 Gramsbergen, 1 Breda, 1 Alkmaar, 1 Woubrugge, 2 onbekend.
64 oudgrootouders: 10 geboren in Amsterdam (16%), 6 Texel, 5 Duitsland, 2 Haarlem, 2 Den Ham, 2 Waspik, 2 Woubrugge, 1 IJsselstein, 1 Gramsbergen, 1 Breda, 1 Alkmaar, 1 Breukelen, 1 Werkendam, 1 Utrecht, 1 Lexmond, 1 Vianen, 1 Zwolle, 1 Muiden, 1 Roosendaal, 1 Den Haag, 1 Uithoorn, 1 Watergang, 1 Terheijden, 1 Abbestede (Callantsoog), 1 Driel, 17 onbekend/onzeker.
U ziet, het Amsterdamgehalte is uiteindelijk niet bijzonder hoog te noemen. Ook mijn grootouders, èchte Jordanezen, waren dus eigenlijk gewoon van 'boeren'afkomst uit alle windstreken. De stad had duidelijk een aanzuigende werking. Ik kan u verzekeren, dat nog verder terug Franse hugenoten, een Brit, nog meer Duitsers, een Vlaming, Achterhoekers, en vele andere plaatsen verspreid over het land in beeld komen. Van bevoegde zijde heb ik mij laten vertellen, dat dit typisch is voor het gros van de Amsterdammers. Nee, niets om heel trots op te zijn. Maar toch, ik hou van Amsterdam en vooral van de Jordaan. Voor een bezoekje dan. Want Mokum is al lang niet meer Mokum.
32 oudouders: 11 geboren in Amsterdam (35%), 4 Texel, 3 Duitsland, 2 Waspik, 2 IJsselstein, 2 Den Ham, 1 Nieuwaal, 1 Weesp, 1 Gramsbergen, 1 Breda, 1 Alkmaar, 1 Woubrugge, 2 onbekend.
64 oudgrootouders: 10 geboren in Amsterdam (16%), 6 Texel, 5 Duitsland, 2 Haarlem, 2 Den Ham, 2 Waspik, 2 Woubrugge, 1 IJsselstein, 1 Gramsbergen, 1 Breda, 1 Alkmaar, 1 Breukelen, 1 Werkendam, 1 Utrecht, 1 Lexmond, 1 Vianen, 1 Zwolle, 1 Muiden, 1 Roosendaal, 1 Den Haag, 1 Uithoorn, 1 Watergang, 1 Terheijden, 1 Abbestede (Callantsoog), 1 Driel, 17 onbekend/onzeker.
U ziet, het Amsterdamgehalte is uiteindelijk niet bijzonder hoog te noemen. Ook mijn grootouders, èchte Jordanezen, waren dus eigenlijk gewoon van 'boeren'afkomst uit alle windstreken. De stad had duidelijk een aanzuigende werking. Ik kan u verzekeren, dat nog verder terug Franse hugenoten, een Brit, nog meer Duitsers, een Vlaming, Achterhoekers, en vele andere plaatsen verspreid over het land in beeld komen. Van bevoegde zijde heb ik mij laten vertellen, dat dit typisch is voor het gros van de Amsterdammers. Nee, niets om heel trots op te zijn. Maar toch, ik hou van Amsterdam en vooral van de Jordaan. Voor een bezoekje dan. Want Mokum is al lang niet meer Mokum.
1 opmerking:
En deze generatie zegt alweer: Mokum is al lang niet meer Mokum.
Een reactie posten