Jokers

Ik hou van jokers. Ja, wie niet eigenlijk. Bij het kaarten is een joker vaak erg handig om mee te winnen. Denk bijvoorbeeld aan pesten. Verder is een joker van oudsher een grapjas. Lachen man! Jokers zijn gewoon prettige tijdgenoten. Maar natuurlijk gaat het nu niet om grappenmakers of kaartspelletjes. Ik heb het over moderne computerjokers, u weet wel, van die tekens zoals een sterretje (*) , een hekje (#) of een vraagteken (?), die in zoekopdrachten in gegevensbestanden één of meerdere letters kunnen vervangen. Bij genealogisch onderzoek zijn ze al buitengewoon handig, en dan misschien nog het meest bij het online zoeken in de doopregisters op de site van het Gemeentearchief Amsterdam. Deze beslaan de periode 1564-1810. Ook bij andere favorieten van mij, zoals ISIS en de Digitale Stamboom, komen jokers goed van pas, maar Amsterdam spant wat mij betreft de kroon. Vele uren van onderzoek thuis achter de PC bleken een geweldige aanvulling op de vele dagen van onderzoek, die ik vroeger in de studiezaal aan de Amsteldijk heb doorgebracht. De door mij opgedane ervaringen wil ik graag met u delen en de belangrijkste adviezen zijn:
1) Gebruik jokers! U kunt ze onbeperkt inzetten. Neem nou een naam als Wiedenhoff, die in mijn kwartierstaat voorkomt. Het blijkt dat deze op heel veel verschillende manieren kan worden gespeld, of eigenlijk verbasterd. Vind ze maar eens allemaal! Met een goed gebruik van jokers is dat bijna geen probleem meer. Kies de letters, die hoogstwaarschijnlijk bij alle spellingsvarianten zijn gebruikt. Dat zijn de w, i, h, o en de f. Toets dus als zoekopdracht bij de achternaam in Wi*hof*. U zult versteld staan. Toch kan het nog beter, nl. w*hof*, want de variant Wijdenhof komt anders niet tevoorschijn. Wel is het zo, dat bij het gebruik van meer jokers de resultatenlijst steeds langer wordt, doordat niet-relevante namen ook worden getoond. De lijst is gelukkig op alfabet en kan dus relatief gemakkelijk worden doorgezien. Toch is het nog niet perfect zo, want probeer het ook met *wi*hof*. Vroeger werden namelijk de mensen ook vaak met hun patroniem aangeduid (bv. Leendert Hendriks Wiedenhoff) en het patroniem Hendriks wordt ook vermeld in het veld achternaam. Dus vanwege eventuele patroniemen een sterretje vóór de achternaam.
2) U zoekt de doop van Leendert Wiedenhoff (of wie dan ook) en tikt in bij de voornaam Leendert en bij de achternaam Wiedenhoff, al dan niet met jokers. U zult de doop niet vinden, terwijl hij wel in de registers voorkomt. Hij is namelijk niet gedoopt als Leendert Wiedenhoff, maar als Leendert, zoon van Hendrik Wiedenhoff en een bepaalde moeder. De procedure om hem te vinden is: Vul aan de linkerkant de voornaam in (en kies eventueel als rol "kind", aan de rechterzijde de achternaam. De doopgegevens zullen zonder mankeren worden getoond. Links en rechts mogen worden verwisseld.
3) Experimenteer bijvoorbeeld met combinaties van voornamen van mogelijke ouders, bv. links van de vader en rechts van de moeder, wanneer u over weinig gegevens beschikt. Vaak komt er iets interessants in de lijst voor.
4) Noteer de namen van de getuigen! Dikwijls zijn het familieleden. Ze kunnen nog goed van pas komen.
5) Bijna het mooiste van de online doopregisters: De lijst met resultaten kan per email worden ontvangen. Klik met de muis op een item in de lijst, geef uw emailadres en eventueel een beschrijving op (bv. dopen Wiedenhoff). Er kunnen zo veel items worden geselekteerd als u maar wilt. Bekijk het later thuis allemaal nog eens op uw gemak. Fantastisch, bedankt Amsterdammers! U, beste lezer, wens ik veel succes bij het jokeren.