Van levende koopman tot dode matroos

Vele jaren heeft het mij gekost de overlijdensdatum van Roelof Hesselink te vinden: 6 januari 1794. Normaal gesproken zou het een fluitje van een cent moeten zijn geweest. Zijn doopdatum in Amsterdam (8 mei 1757), de namen van zijn ouders, zijn beroep ten tijde van zijn ondertrouw te Amsterdam op 11 juli 1783 met de Amsterdamse Johanna Maria van Leeuwen (hij was tabakskoper), de gegevens van zijn vijf kinderen, het was mij allemaal bekend. En toch bleef zijn sterf- en/of begraafdatum onvindbaar. Terwijl de administratie van begraven personen in Amsterdam ook voor 1811 al aardig sluitend was. Was hij uit de hoofdstad vertrokken? Dat leek onwaarschijnlijk, want zijn vrouw is in Amsterdam overleden op 4 februari 1827. Zoektochten in diverse andere databases, o.a. van de VOC opvarenden, leverde niets op.

Fregat eind 18e eeuw. 
Aan boord ca. 270 man en ca. 40 kanonnen

Wat een geluk dat Napoleon met de invoering van de burgerlijke stand ook de huwelijksbijlagen heeft geintroduceerd. Mensen die in ondertrouw gingen moesten een aantal gegevens bij elkaar scharrelen, zoals hun geboorte- of doopbewijs, toestemming van hun ouders of wanneer deze waren overleden het berwijs daarvan, zaken met betrekking tot de dienstplicht, documenten rond een eventuele eerdere echtscheiding, enz. Van Roelof's vijf kinderen is zoon Dirk in 1823 getrouwd, na kort daarvoor gescheiden te zijn van zijn eerste vrouw. De huwelijksbijlagen van dit huwelijk bracht het overlijden van zijn vader Roelof aan het licht. De bijlagen bevatten deze attestatie van de salarisadministrateur van de marine, die in zijn registers had gezocht en het overlijden van vader Roelof had gevonden op 6 januari 1794 als matroos onder de capitein Wierts. Een plaatsaanduiding ontbreekt helaas, maar Wierts was met zijn fregat "Medea"toen nogal actief in de wateren rond Curaçao en de Amerikaanse westkust. Op internet is het een en ander over hem te vinden, hij was een zeer bekwame zeeofficier, die het tot schout-bij-nacht heeft geschopt en een vriend was van de Vlielander (eigenlijk Texelaar) Albert Kikkert, Laat Kikkert nou ook in mijn voorgeslacht een belangrijke plaats innemen!

Zonder deze vondst zou het overlijden van een Roelof Hesselink waarschijnlijk voor altijd een raadsel zijn gebleven. Het is ook nogal een rare carrière-switch, die van tabakskoper naar matroos bij de marine. Verzin het maar eens als genealoog.

Nou zijn huwelijksbijlagen altijd een beetje lastig te hanteren geweest. Meestal waren ze verfilmd en als zodanig in de provinciale archieven te raadplegen, maar een tijdrovend klusje was dat wel. Daar is verandering in gekomen, sinds de site familysearch.org het grootste deel van deze films ter beschikking heeft gesteld. Nu kun je de juiste films vrij vlot vinden, daarbij geholpen door genver.nl. Het vinden van de juiste documenten duurt nu in de regel nog maar een beperkt aantal minuten.

Nog een laatste opmerking: Naar mijn idee is in de geschiedenis altijd minder aandacht geweest voor het overlijden van iemand dan voor diens geboorte. In mijn bestand bevinden zich ca. 12750 personen, daarvan 5068 zonder geboorte- of doopdatum, maar 6063 mensen zonder overlijdens- c.q. begraafdatum. Ik denk, dat dit kenmerkend is voor de registratie van persoonsgegevens door de eeuwen heen, in ieder geval voor de invoering van de burgerlijke stand.