Beitelschipper

Na de vlotschuit van een paar dagen geleden nu een ander type schip uit een ander vaargebied: het beitelschip (of beitelaak), dat honderden jaren geleden voer op de grote rivieren. Ik kom daarop, omdat (wéér) een andere voorouder beitelschipper op de Rijn en IJssel was. Het gaat om Berent Willems Besier, geb. ca 1535, overl. 1616. Later werd hij besierder (=opzichter) van de riviertol te Zutphen. Vandaar natuurlijk ook zijn achternaam. Speurend op internet kwam ik op Binnenvaarttaal de volgende informatie tegen over het beitelschip:

"Beitelschip, Beytelschip, Beytel, Beitelaak: 17de eeuws en mogelijk nog ouder vrij primitief scheepstype. Nogal rechthoekige dwarsdoorsnede. Overnaadse zijdes, achter samenkomend tegen een vertikale steven, voor aansluitend op een brede, zo'n beetje rechthoekige, sterk vooroverhellende heve. Voerden vaak een emmerzeil en hadden vrij slanke zwaarden, die voor de mast aangehangen waren. Sommige exemplaren hadden twee zwaarden aan elke zijde".

Dat geeft al enig idee, maar een plaatje zou nog leuker zijn. Ook dat vond ik, en wel van een model (schaal 1 : 25) van Horst Tournay, een modelbouwer uit het Duitse Ratingen. Vorig jaar werden een aantal van zijn scheepsmodellen in Düsseldorf tentoongesteld. Gelukkig was het beitelschip er ook bij. Vanwaar deze naam? Omdat de boeg eruit zag als een platliggende beitel. Dit is ook te zien op een tekening in een artikel over de riviertol in Venlo (blz. 10).