De stamvader is dood, kort leve de stamvader!

Stadswapen van Borken

Een beetje cryptisch hè, die titel. Wat is er aan de hand? BREAKING NEWS!

Al sinds minstens 200 jaar fungeert Herman Hesselink, die sinds 1644 wordt genoemd in Varsseveld, als de stamvader van mijn familie. Nooit werden zijn ouders geïdentificeerd, hoewel de "Familie Nota van de Stam Hesselink" uit 1799 vermeldt, dat hij rond 1600 of in de 17e eeuw uit Borken is gekomen en wel om religieuze redenen. De familie is inderdaad protestant, terwijl Borken overwegend katholiek was (en is). Ik heb deze lezing weliswaar betwijfeld, maar het verhaal blijkt juist te zijn.

De ommekeer bracht een zoektocht in de database van de Mormonen naar de naam Hesselink, Hesselinck, etc. in Duitsland. Dat heb ik in het verleden wel vaker gedaan, zonder tot nieuwe inzichten te zijn gekomen. Maar nu was het bingo, omdat de dopen en huwelijken van Borken inmiddels bleken te zijn geïndexeerd. Heel snel had ik de doop van Herman, zoon van Evert Hesselinck en Elshe op 15 juli 1618 in de St. Remigiuskerk van Borken te pakken. Ik ben ervan overtuigd, dat het de juiste Herman is, omdat feitelijk alles klopt: de plaats, het jaar en tenslotte de naam van de vader. Op grond van de namen van Herman's nageslacht, waarin de naam Evert/Everhardus veelvuldig voorkomt, had ik altijd al het sterke vermoeden, dat zijn vader Evert moest heten. Ook bleek uit stukken, dat zijn geboorte rond 1619 moest worden gezocht (wat ook het geboortejaar van zijn vrouw Derksken Becking is). Bij de doop van Johannes op 21 october 1615 worden de ouders 'Everhardus' en 'Elizab.' genoemd, evenals bij de doop van Beda (of Beela) op 22 juli 1620.

Jammer, dat het huwelijk van Evert en Elisabet niet in de index voorkomt. Daardoor mis ik bv. nog haar achternaam of patroniem (op grond van de namen van doopgetuigen zou zij best eens Traa/Trae/Trahe kunnen hebben geheten, dan wel Kanier/Cannier). Omdat ergens ene Engelbertus Trahe wordt genoemd, en een van Herman's kinderen Engelbert heette, zet ik mijn geld voorlopig op Trahe.

Ook komen in Borken kinderen van Johannes Hesselinck en Margareta voor, waaronder Gerdrut op 23 april 1617. Vermoedelijk zijn Johannes en Everhardus broers en is Gerdrut dan een nichtje van Herman. Zij lijkt de vrouw van Harmen Planten te kunnen zijn, die eveneens later in Varsseveld wordt genoemd. Aan de andere kant begint het doopboek pas in 1614 en zijn daarvóór eventueel nog andere kinderen van Everdardus en Elisabet geboren, onder wie wellicht nog een andere Gertrut (Geertruit).

Wat zou die zg. religieuze reden voor een vertrek van Herman uit Borken kunnen zijn geweest? Betrof het de hele familie, of gold het hem alleen? Nader onderzoek zal het moeten uitwijzen. Je zou kunnen denken aan het huwelijk met de protestantse Derksken Becking, wat door de familie of de omgeving minder gewaardeerd werd. Mij viel wel al op, dat de familienaam in de volkstelling van 1662 niet meer voorkomt. Dat zou eerder duiden op een (e)migratie van de hele familie (omdat deze protestant was geworden?).

Wat betekent dit voor mij? Dat de oude stamvader Herman niet meer in functie is. De nieuwe heet Everhardus! En ik hoop, dat deze korter zal 'leven' dan Herman, omdat ik mijn onderzoek ga verleggen van Varsseveld naar Borken en ik daar verdere vondsten hoop te doen, die licht zullen werpen op Everhardus' afstamming (en dus weer een nieuwe stamvader). In ieder geval zal ik mij gaan aansluiten bij de Arbeitsgemeinschaft Westmünsterland Genealogie. De ultieme uitdaging zal het vinden van een verbinding tussen Borken en Bocholt zijn. Uit Bocholt stammen de doopsgezinde Hesselinks, die later vooral in Groningen en Friesland voor nageslacht hebben gezorgd. De genealogie van dit geslacht is ondermeer beschreven in het boek "De Heren van Paterswolde", ISBN 978-90-811941-3-6. De familiewapens van beide geslachten lijken op elkaar, een gezamenlijke voorouder is aannemelijk. Misschien kan ook DNA onderzoek verder helpen.

In het vervolg zal ik niet meer spreken van 'Hesselink uit Varsseveld', maar van 'Hesselink uit Borken'.

Dat was het breaking news uit Alkmaar voor vandaag (en verder bewerkt op 27 mei 2013).