1865 was een goed wijnjaar

Men schimpt op 't edelst vocht, dat ooit de aarde bood,
Maar 't zegepraalt weldra, en wordt door elk vergood,
In 65 kwam, weer nectar op de aard.
Een glas vol geeft meer vreugd, een flesch is veel meer waard,
Als 't gansche vat vol bier; - en, wat Schiedam kan brouwen,
Kan nu gerust de domkop houwen.

Met dit rijm leidt Veritas, pseudoniem van Herman Gijsbert Keppel Hesselink, zijn boekje met de titel "De wijn. Iets over 'tgeen men er van weet, meent te weten en niet van weet. Een woord ter bestrijding van vooroordelen omtrent wijnproductie en wijngebruik, in het belang van den Nederlandschen wijnhandel" in. Hij schreef het op 56-jarige leeftijd in 1868 en hij was een eerste klas vakman. De wijn van 1865 was kennelijk net op de Nederlandse markt gekomen en van veel betere kwaliteit dan in de jaren daarvoor. Bier, brandewijn en jenever zouden nu alleen nog iets voor domkoppen zijn.....

Regelmatige lezers van GIJS'geneaLOG zullen zich weten te herinneren, dat de auteur van dit boekje mijn betovergrootvader is, die leefde van 1811 tot 1888. Ik heb al diverse malen over hem geschreven. Van het bestaan van zijn boek wist ik al langer af, maar ik heb helaas nooit een exemplaar kunnen bemachtigen. Kennelijk is het zeer zeldzaam. Wel hebben enkele bibliotheken het in bezit, zoals de Vrije Universiteit van Amsterdam. Daar heb ik het deze week kunnen bekijken en fotograferen (kopieren of scannen bleek niet mogelijk). Ik heb het verwerkt tot een pdf document en het boekje is nu dus online te lezen of te downloaden. Ik vind het een heel leuk en informatief boek, waar ik enkele weetjes uit aanhaal:

• Ook in 1868 werd er al getwijfeld aan de echtheid van de oorsprong van wijnen. Een echte Madeira zou er zelfs al niet meer zijn te krijgen. De auteur wijst er op, dat bv. in Zuid-Afrika, de Canarische Eilanden en de Azoren al wijn werd geproduceerd, die identiek - zo niet superieur - was aan die van het eiland Madeira. En dat voor de helft van de prijs.
• In 1866 werd aan het hof van de Britse koningin Victoria een groot feest gevierd. Het organiserende comite koos niet voor champagne uit Champagne, maar voor mousserende Rijnwijn uit Rüdesheim.
• In Nederland werd geëist, dat bv. Bordeaux wijn minstens 4 jaar oud was. In de streek van oorsprong werd het ook al in het eerste en tweede jaar gedronken. En in Bordeaux werd heel wat met wijn aangerommeld (verdunnen, kleuren, op sterkte brengen, versnijden met zware Narbonne wijn). Ga dus liever met een Nederlandse wijnhandelaar, die alle trucs en valkuilen kent, in zee dan direct met de Franse producent of tussenhandel!
• Na een stevige wandeling smaakt wijn veel beter dan direct na een periode van rust. Het bewijs daarvoor levert hij ook.
• In 1839 reisde hij met zijn vrouw (o.a. per stoomboot, het was ongetwijfeld de huwelijksreis) als jong wijnkoper door de Rijnprovincies. Hij was speciaal in de Johannisberg geinteresseerd (zie foto). Zij hebben daar een fles wijn van maar liefst 7 gulden soldaat gemaakt! De geschiedenis van dit wijnbouwgebied noemt hij ook. En de vooroordelen.
• Wijn als genots- en bedwelmingsmiddel: "De wijn verlicht een elks gemoed, Doet ons in 't Eden zweven, Maar ook beroofd van 't hoogste goed - 't Verstand, als beesten leven".

Het nawoord sluit hij af met deze regels:

"Goede wijn geeft goed bloed,
Goed bloed een goed gemoed,
Een goed gemoed goede gedachten,
Goede gedachten goede werken,
Goede werken zijn de weg naar de hemel,
Derhalve leidt goede wijn de menschen hemelwaarts".

Wie zegt hier Amen op?

Foto: Carlapesta