Translate

5 oktober 2005

Rijke stinkerds

In mijn voorgeslacht komen 'cleyne luyden', maar ook 'rijke stinkerds' voor. Zo'n mengsel maakt genealogie en misschien ook wel jezelf als persoon zo interessant. In mijn wezen bespeur ik beide kanten. Maar is 'rijke stinkerd' geen belediging? Eigenlijk niet, want bij leven waren deze mensen misschien wel rijk, maar ze stonken niet per sé. Hoewel, lichaamsreiniging was in vroeger eeuwen eerder uitzondering dan regel. De kleren werden veel vaker gewassen dan het lijf. Nee, het had te maken, niet met het leven, maar met de dood. De meer welgestelde inwoners werden tot ca. 1825 meestal begraven in grafkelders onder de zerkenvloer van de kerk . Vaak waren dat familiegraven. Zo heb ik bijvoorbeeld genoteerd uit het begraafboek van Zaltbommel in 1788: "Jonge Jouffr. van de Kamer legt bij de 3 Pylaar in het Zuiden in het familiegraf". Het spreekt vanzelf, dat het lichaam vrij snel tot ontbinding kwam, waarbij de typische lijkgeur ontstond. Deze was ook in de kerk te ruiken. Wat zei het kerkvolk dan? "Daar ligt weer zo'n rijke stinkerd!" Want de minder welgestelden werden buiten op het kerkhof begraven. Was er wat tegen die geur te doen? Zeker wel, pepermuntjes eten! Dat gaf een frisse smaak èn geur. Met name in de kerken van de Hervorming is dit nog steeds gewoonte. Wanneer de preek begint zie je de rollen pepermunt de rijen door gaan. Als je het langzaam in de mond laat smelten haal je met dat snoepje misschien net het einde van de preek. Grappig, hè? Nam niet menige vrouw ook een flesje Eau de Cologne mee naar de kerk? Het is maar mijn eigen theorie, maar zou de wierook tijdens de mis niet ook als luchtverfrisser hebben moeten fungeren?
Wanneer u hier klikt komt u terecht op de site "Graven op Internet - Een zoektocht naar de levens van Amsterdammers toegedekt door grafstenen in de Oude kerk van Amsterdam". Hoogst informatief, dus doen!

Geen opmerkingen: